Tại sao chữa lỗi là cần thiết?

Việc chỉ ra lỗi sai là vô cùng cần thiết trong các môn học khác nói chung và tiếng Anh nói riêng. Nếu giáo viên cứ để mặc học sinh phạm lỗi, tức là họ đã vô tình ủng hộ các lỗi sai mà các em phạm phải. Rất nhiều giáo viên e ngại rằng nếu họ không sửa lỗi, họ sẽ càng làm tăng việc “sản sinh” ra lỗi, tạo thành một lối mòn trong cách sử dụng ngôn ngữ, rất khó sửa sau này. Quan điểm nên chữa lỗi cũng được nhiều học sinh ủng hộ, bởi các em luôn mong muốn giáo viên chữa lỗi để tránh phạm phải cho các lần học sau.

Tuy nhiên, rất nhiều giáo viên cũng lo lắng rằng chữa lỗi sẽ khiến các em trở nên rụt rè, làm mất đi sự tự nhiên, trôi chảy, trái với những gì họ đang cố gắng khuyến khích học sinh. Vậy giáo viên phải làm thế nào để cho việc sửa lỗi sai một mặt giúp các em sửa lỗi, một mặt động viên các em tiếp tục mạnh dạn sử dụng ngôn ngữ. Làm thế nào để các em không có quan niệm: việc duy nhất của cô giáo là “soi” ra lỗi.

Lỗi cần sửa?

Có rất nhiều kiểu lỗi sai mà các em thường gặp. Và sau đây là một số lỗi mà giáo viên cần sửa cho giờ học tiếng Anh:

• Lỗi ngữ pháp (grammatical mistakes): lỗi chia thì động từ, lỗi giới từ, đại từ ...
• Lỗi từ vựng (vocabulary mistakes): việc kết hợp từ (collocations), cách sử dụng ngữ cố định (idiomatic phrases)
• Lỗi phát âm (pronunciation mistakes): lỗi phát âm cơ bản (pronunciation), trọng âm (stress), ngữ điệu (intonation)…
• Lỗi văn viết (written mistakes): ngữ pháp, chính tả, lựa chọn từ vựng…

Chữa lỗi trong kĩ năng nói

Giờ học nói thường xuyên diễn ra các cuộc thảo luận nhóm, học viên trình bày ý kiến của mình. Vậy giáo viên có nên chỉ ra lỗi sai ngay trong lúc các em diễn đạt? Về cơ bản, có hai quan điểm (two schools of thought): 1. Chữa lỗi thường xuyên và kĩ lưỡng (Correct often and thoroughly), 2. Cứ để học viên mắc lỗi. (Let students make mistakes). Đôi lúc giáo viên kết hợp 2 sự lựa chọn trên bằng cách để cho những người mới học (beginners) mắc lỗi và chữa lỗi đối với những học viên ở trình độ cao hơn (advanced learners).

Bên cạnh đó, có rất nhiều giáo viên chọn phương án thứ 3 “selective correction” (sửa lỗi có chọn lọc). Tức là bạn chỉ chữa những lỗi nhất định, tùy theo mục đích của bài học hoặc là bài tập cụ thể thực hành của buổi hôm đó.

Ví dụ như, nếu bài học trọng tâm vào các dạng bất quy tắc của thì quá khứ đơn (simple past irregular forms) thì chỉ chú ý vào những lỗi như goed, thinked, ... để nhắc học viên sửa thành went, thought. Những lỗi khác như khả năng kết hợp từ (collocations), ví dụ như: I made my homework, đúng ra là “I did my homework” thì không cần phải chữa trong buổi học đó.

Sau đây là ví dụ về một trong những cách mà giáo viên áp dụng để chữa lỗi trong môn nói:

Student 1: Do you go to the cinema yesterday?

Teacher: Mm…try again? (cảnh báo để học sinh tự chữa lỗi)

Teacher: Yesterday? (gợi ý để học sinh tự chữa lỗi)

Student 1: Ah! Did you go to the cinema yesterday?

Teacher: Good! (khen ngợi)

Chữa lỗi trong kĩ năng viết

Thông thường, có 3 phương pháp sửa lỗi trong kĩ năng viết: 1) Sửa từng lỗi sai (single mistakes), 2) Chữa những lỗi chính (major mistakes), 3) Gạch chân lỗi sai và đưa ra loại lỗi sai và để học sinh tự sửa.

Ví dụ:

• I goVerb tense to the cinema yesterday? (gợi ý để học sinh tự chữa lỗi)

Hiệu quả của công việc “chữa lỗi” cho hai hoạt động ngôn ngữ trên sẽ cao hơn rất nhiều nếu người dạy biến việc chữa lỗi trở thành một hoạt động cuối mỗi buổi học (follow – up activity), trở thành cơ hội để học sinh có thể giao tiếp, trao đổi, cùng rút kinh nghiệm. Hãy đưa ra những nhận xét tích cực khi học viên đã nỗ lực hết sức để truyền đạt một điều gì đó mà không hề dễ dàng đối với trình độ hiện tại của các em, mặt khác phân loại lỗi sai học viên mắc phải và gợi ý cách sửa dựa trên những gì họ đã học. Hãy vận dụng những bí quyết sau để việc chữa lỗi không những trở thành một phần của bài học mà còn là một công cụ học tập hữu hiệu cho học viên:

• hãy để việc chữa lỗi vào cuối buổi học;
• ghi lại lỗi mà nhiều học sinh cùng mắc phải;
• phân loại lỗi sai;
• gợi ý lỗi sai và để các em tự sửa;
• hỏi học sinh nhận xét về lỗi mắc phải mà tự giải thích tại sao lại mắc lỗi.

Hầu hết người học đều mong muốn được giáo viên của mình chỉ ra lỗi sai. Tuy nhiên, cách mà giáo viên chỉ ra lỗi đóng vai trò quan trọng, bởi sau khi chữa lỗi, liệu các em có tiếp tục tự tin vào cách dùng ngôn ngữ của mình hay chính việc đó lại khiến các em có cảm giác bị hăm dọa. Việc chữa lỗi nếu được tiến hành như một hoạt động cuối buổi học và để tự người học chữa lỗi cho nhau đều có tác dụng khích lệ học viên sử dụng tiếng Anh hơn là lo lắng vì đã phạm lỗi quá nhiều. Chúc các bạn thành công trong việc chữa lỗi đối với học viên của mình.