Phát âm là một trong những khía cạnh rất quan trọng của kỹ năng nói. Nếu phát âm không tốt thì người nghe sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc hiểu những gì người nói đang cố gắng truyền đạt. Tuy nhiên, nhiều sinh viên hiện nay vẫn đang không biết học phát âm như thế nào cho hiệu quả. Vì vậy, bài viết hôm nay mang đến cho các bạn phương pháp luyện phát âm hiệu quả, tiết kiệm và siêu đơn giản.
I. PHƯƠNG PHÁP HỌC
Thông thường, quá trình luyện phát âm sẽ gồm 3 bước.
Bước 1: Nhận biết các âm trong tiếng Anh
Trước khi tìm hiểu cách phát âm của mỗi âm trong tiếng Anh, các bạn cần nắm rõ các đặc điểm của nguyên âm và phụ âm trong tiếng Anh. Điều này giúp các bạn phát âm các âm chuẩn xác và dễ dàng hơn.
Theo từ điển Cambridge, nguyên âm là những âm khi được phát âm mà luồng hơi đi ra không bị cản trở bởi răng, lưỡi hoặc môi.
20 nguyên âm trong tiếng Anh gồm nguyên âm đơn ngắn (short monophthong), nguyên âm đơn dài (long monophthong) và nguyên âm đôi (diphthong).
Trong tiếng Anh gồm 7 nguyên âm đơn ngắn bao gồm /ɪ/, /e/, /ə/, /ʌ/, /ɒ/, /ʊ/, /æ/ và 5 nguyên âm dài /iː/, /ɜː/, /uː/, /ɔː/, /ɑː/. Những nguyên âm dài có thời gian phát âm dài hơn và kéo dài hơn so với các nguyên âm ngắn.
Nguyên âm đôi là các nguyên âm được cấu thành từ 2 nguyên âm đơn. 8 nguyên âm đôi bao gồm /eɪ/, /aɪ/, /ɔɪ/, /aʊ/, /əʊ/, /ɪə/, /eə/, /ʊə/. Phát âm các nguyên âm đôi khó hơn so với các nguyên âm đơn vì các bạn phải phát âm 2 âm liên tục, đòi hỏi sự di chuyển uyển chuyển khẩu hình miệng từ nguyên âm đầu tiên sang nguyên âm thứ 2.
Khác với nguyên âm, phụ âm là các âm khi được phát âm mà luồng hơi đi ra ngoài bị cản trở bởi răng, lưỡi hoặc môi.
Dựa vào tính hữu thanh của các âm, phụ âm được chia thành 2 loại, phụ âm hữu thanh và phụ âm vô thanh.
Phụ âm hữu thanh là các phụ âm khi phát âm dây thanh quản sẽ rung vì luồng hơi được thoát ra từ cổ họng (các bạn có thể cảm nhận điều này khi đặt tay lên cổ họng). Các phụ âm hữu thanh trong tiếng Anh bao gồm /b/, /d/, /g/, /v/, /ð/, /z/, /ʒ/, /dʒ/, /m/, /n/, /ŋ/, /l/, /r/, /y/, /w/.
Phụ âm vô thanh và các phụ âm khi phát âm dây thanh quản sẽ không rung vì luồng hơi được thoát ra từ khoang miệng. Các phụ âm vô thanh trong tiếng Anh bao gồm /p/, /t/, /k/, /f/, /θ/, /s/, /∫/, /t∫/, /h/.
Bước 2: Xem video cách phát âm của mỗi âm.
Sau khi nhận diện tất cả các âm, các bạn sẽ sang giai đoạn xem video để học thêm cách phát âm của mỗi âm. Việc xem video rất quan trọng vì nó giúp các bạn quan sát được cách phát âm của mỗi âm thông qua hình ảnh, các ví dụ minh họa, hình dung được sự khác nhau về các nguyên tắc phát âm của mỗi âm, từ đó sẽ có những điều chỉnh sao cho phù hợp.
Để việc xem video thật sự hiệu quả, các bạn cần trang bị bút và giấy ghi chú để ghi lại các thông tin quan trọng như độ mở của miệng, vị trí lưỡi, hình dáng của môi, cách lấy hơi, và độ rung của thanh quản.
Bước 3: Luyện tập
Luyện tập là bước rất quan trọng vì đây là cơ hội cho các bạn vận dụng những kiến thức được tích lũy vào thực tế. Quá trình luyện tập có thể chia thành 3 giai đoạn:
-
Luyện tập từng âm riêng lẻ: Ở giai đoạn này, các bạn sẽ xem lại nguyên tắc phát âm từng âm đã được đề cập trong video và tiến hành lặp lại từng âm riêng rẻ. Các bạn có thể sử dụng camera ghi hình hoặc dùng gương soi quan sát khẩu hình miệng để đảm bảo có thể phát âm mỗi âm chuẩn xác nhất.
-
Luyện tập đọc từ: Giai đoạn này yêu cầu các bạn luyện phát âm ở cấp độ từ. Các bạn không chỉ nghe và lặp lại mà hãy viết lại từ đó. Làm như vậy có thể giúp các bạn vừa luyện được khả năng dựa vào cách phát âm để đoán từ vừa hiểu rõ lỗi sai.
Ví dụ:
Khi nghe từ bad mà lại viết thành bet có nghĩa là các bạn vẫn chưa phân biệt được âm /d/ và /t/, âm /e/ và /æ/. Sau khi biết được lỗi sai thì các bạn sẽ xem lại cách phát âm của các âm này và luyện tập lại.
-
Luyện tập đọc câu: Trong giai đoạn cuối cùng này, các bạn sẽ luyện đọc câu. Các bạn sẽ nghe lần lượt các câu tiếng Anh và lặp lại những gì đã nghe. Để đạt hiệu quả cao, sau mỗi lần lặp lại, các bạn cần ghi chú lại những lỗi sai và đảm bảo không mắc các lỗi này ở lần tiếp theo.
II. KÊNH VÀ TÀI LIỆU HỌC PHÁT ÂM
Dưới đây là một số nguồn tài liệu và trang web để giúp các bạn cải thiện phát âm.
Bộ sách English Pronunciation in use gồm có 3 cấp độ từ cơ bản đến nâng cao. Cách phát âm của các âm được miêu tả chi tiết, rõ ràng và có nhiều bài tập vận dụng.
Các bạn có thể tải trọn bộ sách và audio của tại:
Tài liệu này được thiết kế phù hợp cho nhiều đối tượng người học và các bài tập đa dạng, giúp người học có nhiều cơ hội luyện tập. Tải tại đây
Hy vọng rằng những chia sẻ trên đây sẽ giúp các bạn có định hướng rõ ràng hơn trong việc học phát âm và nhanh chóng cải thiện phát âm. Chúc các bạn học tốt!
Cùng đón đọc các bài viết hữu ích khác của Khoa tại đây.