Đây không phải là lần đầu tiên Hội An trở nên nhộn nhịp. Suốt trong thời vương quốc Chiêm Thành (từ thế kỷ thứ 4 đến thế kỷ 14 sau công nguyên). Hội An đã là hải cảng chính và là cửa ngõ quan trọng nhất của vương quốc, chỉ nằm cách thủ đô SIMHAPIRA (Trà Kiệu ngày nay) có 20 cây số.

Từ hải cảng này, những thủy thủ người Chăm đã giong buồm lên hướng Bắc đến tận Trung Quốc, sang phía đông đến tận các đảo trong Thái Bình Dương, về hướng tây nam đến tận tiểu lục địa Ấn Độ và thế giới Ả Rập.

Năm 1558, Nguyễn Hoàng, người sáng lập ra triều Nguyễn ở Đàng Trong đã khuyến khích chính sách mở cửa để đẩy mạnh phát triển công nghiệp và thương mại địa phương.

Vào đầu thế kỷ 16, khi triều đình nhà Minh "bế quan tỏa cảng" đối với Trung Quốc, việc buôn bán tơ lụa đầy lợi nhuận giữa Nhật và Trung Quốc vẫn tiếp tục thông qua cảng Hội An.

Nhưng qua thế kỷ 18, ngôi sao Hội An đã mờ dần. Khi người Pháp chiếm Đà Nẵng làm nhượng địa của họ vào cuối thế kỷ 19 thì số phận của Hội An đã được an bài như một vệ tinh.

Tại Hội An bạn có thể lưu lại trong một khách sạn phong cách cổ kính, tản bộ dọc theo các con phố hẹp và nhấm nháp chén rượu, chung trà trên bờ sông khi "chiều tà bảng lảng bóng hoàng hôn".

Những điều hấp dẫn nhất về Hội An chính là con người nơi đó: hiền lành, mến khách và lúc nào cũng nở nụ cười trên môi. Cuộc sống của họ có vẻ bình yên và giản dị, xa rời những tiến bộ như vũ bảo của thế giới hiện đại.

Sau một thời gian dài quên lãng, công cuộc bảo vệ và tôn tạo các di sản văn hóa của Hội An đang được thực hiện với sự giúp đỡ của các chuyên gia từ nhiều nước. Hội các người bạn của Hội An đã được thành lập để huy động tài chính và tài trí. Chính phủ cũng đang dành ngân quỹ 1 tỷ đồng cho công việc trùng tu.

Tuy nhiên sự bùng nổ du lịch đã và đang làm phức tạp thêm các nổ lực bảo tồn. Lối thiêt kế không phù hợp của những ngôi nhà mới tại Hội An đã làm hư hỏng cảnh quan của phố thị, giống như sự trang điểm vụng về trên một khuôn mặt diễm kiều.

Tăng cường và phát triển kinh tế đều đáng hoan nghênh, nhưng nếu không được tiến hành thận trọng , chúng có thể hủy hoiaj sức quyến rũ của phố cổ Hội An.

Bài dịch:

HOI AN, AN ANCIENT TOWN IN CENTRAL OF VIETNAM, IS ONCE AGAIN WAKING TO THE SOUND OF TRAVELLER'S FOOTSTEPS

Only five years ago, a quiet, mossy abd rather gloomy little place, Hoi An has changed into a crowded town bursting with energy.

It's not the first time Hoi An has burstled. During the Champa Kingdom period (4th century AD to 14th century AD), Hoi An was the main seaport and the most important stronghold of the Kingdom, located 20km from the capital SIMHAPURA (Tra Kieu today)

From this port, the seafaring people of Champa sailed north to China, east into the Pacific, south and west to the Indian sub-continent and the Arab world.

In 1558 Nguyen Hoang, the founder of the Nguyen dynasty in Dang Trong (South Vietnam), encouraged an open-door policy to boost local industry and trade.

Early in the 16th century, when the Ming dynasty shut the doors on China, the lucrative silk trade between Japan and China continued through Hoi An port.

But by the early 18th century, Hoi An's Star was fading. When the French took possession of their Da Nang concession at the end of 19th century, Hoi An's fate was sealed as a satellite.

In Hoi An, you can stay in an ancient-style hotel, walk along narrow streets and have a drink on the river bank as the sun sets.

But the most attractive thing about Hoi An is its people: candid, hospitable, and always smiling. Their lives seem peaceful and simple, far removed from the stormy pace of the modern world.

After a long priod of neglect, work on preserving and restoring the cultural heriatge of Hoi An is being carried out with the help of pecialists from many countries. The Association of Hoi An Friends was established to mobilise finance and expertise. Our government has a billion dong fund for restoration work.

But the tourism boom has complicated conservation efforts. Uncoordinated design of new buildings in Hoi An has damaged the facade of the town, like bad make-up on an attractive face.

Economic growth and development should be welcomed but if not carried out carefully, they may destroy the charm of old Hoi An Town.

Nguồn: Luyện dịch Việt-Anh - NXB Đại học quốc gia Hà Nội