Dưới đây là chia sẻ kinh nghiệm của Ngọc Bách.

Nhiều người được khuyên nếu kém phần nghe, hãy mở BBC, CNN (radio, TV) thường xuyên, xem phim tiếng Anh không phụ đề để cải thiện kỹ năng nghe và đạt điểm IELTS như ý muốn. Tuy nhiên, theo mình nếu khả năng nghe chưa tốt, chắc chắn khi nghe các kênh đó, bạn sẽ không hiểu gì. Bạn nhủ thầm cố gắng nghe tiếp rồi sẽ tiến bộ thôi. Cố gắng lần 2, 3, 4… và kết quả vẫn vậy.

Nguyên nhân rất đơn giản, thực ra không phải bạn không nghe được gì, nhưng các âm đấy bạn chưa nghe bao giờ (không biết phát âm thế nào hoặc biết nhưng không đúng) nên không hiểu. Việc luyện nghe không có phụ đề cũng giống như bạn tập giải toán mà không có đáp án vậy. Bạn không biết đang làm đúng hay sai thì làm sao rút kinh nghiệm để tiến bộ. Thực ra nghe kiểu “tắm ngôn ngữ” bạn vẫn có thể áp dụng, nhưng không nên coi nó như phương pháp chính.

Phương pháp luyện nghe hiệu quả nhất (đặc biệt với làm bài nghe trong kỳ thi IELTS) mà mình được biết và đã áp dụng hiệu quả là nghe và chép chính tả. Hãy nghe và chép chính tả lại 100% những gì bạn nghe được. Bạn nên kết hợp luyện nghe và luyện phát âm song song. Cụ thể phương pháp này như sau:

Bước 1: Tìm một nguồn phát âm tiếng Anh chuẩn (nói về chủ đề mà bạn thấy hứng thú) và phải có phụ đề (nhất thiết phải có).

Bạn có thể tìm trên youtube, các kênh tin tức của BBC, CNN CNN student news là kênh MC nói khá rõ ràng và bài nào cũng có phụ đề đi kèm). Bạn cũng có thể xem phim kèm phụ đề. Nếu khả năng nghe của bạn tương đối khá, mình gợi ý các bạn nên nghe các bài thuyết trình ở trang ted.com.

Lưu ý: Bạn chỉ nên chọn bài nghe dưới 10 phút. Với một bài phát thanhCNN student news khoảng 10 phút, mình chép ra cũng kín 5 trang giấy và trong 4 ngày mới xong (mỗi ngày mình có 3 tiếng để học tiếng Anh). Đồng thời, nếu bạn muốn luyện để thi IELTS là chính thì nên chọn nguồn nói giọng Anh - Anh để nghe. Đang nghe quen giọng Anh - Mỹ, đi thi IELTS toàn giọng Anh - Anh với một số từ người Anh phát âm rất đặc trưng sẽ khiến bạn mất nhiều thời gian xử lý.

Bước 2: Nghe và chép lại.

Bạn nghe và chép lại tất cả những gì nghe được. Đương nhiên là việc này sẽ rất khó, sẽ mắc rất nhiều lỗi sai và không nghe được nhiều từ (có thể là từ mới bạn chưa biết, hoặc từ bạn đã biết nhưng lại phát âm sai nên nghe sai). Không sao, kinh nghiệm của mình là cứ nghe, cứ viết ra tất cả những gì bạn nghe được (đoán được) rồi so sánh với phụ đề và rút kinh nghiệm dần dần. Bạn sẽ tiến bộ nhanh hơn bạn nghĩ rất nhiều. Sau này, bạn sẽ thấy do phải chép chỉnh tả 100%, những từ lúc nghe hay sót như “and”, “the”, từ có số nhiều hay không… bạn nghe sẽ rất rõ, và đến khi quay lại làm listening IELTS thì dễ như ăn kẹo.

Lưu ý: Phần mềm nghe mình khuyên các bạn nên sử dụng để luyện ở bước 2 này là GOM player thay vì trình chơi nhạc mặc định Window media player. Với phần mềm này, bạn có thể nghe từ đoạn A đến B, tua đi hoặc tua lại trong bao nhiêu giây bằng phím tắt và rất nhiều tính năng hữu ích khác.

Bước 3: Tập đọc lại theo phụ đề và thu âm lại so sánh,

Ở bước này, bạn hãy nghe thật kỹ phát thanh viên đọc, nhấn nhá, nối âm, lên xuống ở đâu. Bạn bắt chước giống hệt thế rồi đọc. Sau đó nghe lại phần thu âm giọng đọc của mình, xem chỗ nào chưa giống thì đọc lại. Sửa đến khi nghe lại thấy ưng ý thì thôi. Công việc này rất dễ khiến bạn nản chí nhưng đây là cách luyện phát âm cực kỳ hiệu quả. Mình đã duy trì tập nói theo cách này liên tiếp trong 2 tháng rưỡi. Kết quả rất tuyệt vời khi nói chuyện với một bác Tây, bác khen mình phát âm hay và nghĩ mình từng sống ở nước ngoài.

Lưu ý: Để thu âm, bạn hãy mua tai nghe có mic (nên luyện nghe bằng tai nghe cho giống với khi thi và tập trung hơn). Bạn có thể dùng phần mềm Audacity để thu. Đây là phần mềm khá nhỏ gọn và tiện để thu âm. Nếu bạn đang dùng smartphone, hãy tải ứng dụng apptedict về để học. Ứng dụng này sẽ hỗ trợ bạn viết chính tả theo phương pháp mình nói ở trên. Nguồn tiếng Anh là web ted.com. Lúc viết chính tả bạn sẽ có tùy chọn hiển phụ đề dịch tiếng Việt nên sẽ dễ dàng hơn khá nhiều.

Nếu bạn kiên trì học nghe theo cách này trong khoảng một tháng, mình cam đoan bạn sẽ ngạc nhiên vì sự tiến bộ của bản thân. Bạn sẽ thấy cảm giác đang nghe được tầm 15-20 câu (mức 5.5) lên 35-40 câu (mức 8+).

Khoa Ngoại ngữ sưu tầm